Bilimsel Arkaplan

21. yüzyılda çocukların yalnızca akademik başarıyla değil, aynı zamanda yaratıcılık, iletişim, problem çözme ve zaman yönetimi gibi çok yönlü becerilerle donatılması gerektiği giderek daha fazla kabul görmektedir (OECD, 2018). Dots and Skills, bu çok yönlü gelişim hedefini desteklemek üzere geliştirilmiş; ölçülebilir, eğlenceli ve etkileşimli görevlerle çocukların bilişsel, sosyal ve duygusal becerilerini geliştirmeyi amaçlayan bir mobil uygulamadır. Uygulamanın temelinde yapılandırmacı öğrenme kuramı, gelişim psikolojisi kuramları ve yapay zeka destekli öğrenme modelleri yer almaktadır.

Dots and Skills, Jean Piaget (1972) ve Jerome Bruner (1966) gibi yapılandırmacı kuramcıların ilkeleri doğrultusunda tasarlanmıştır. Bu yaklaşıma göre çocuklar bilgiyi dışarıdan edilgen bir biçimde almak yerine, kendi deneyimleri aracılığıyla inşa eder. Uygulamadaki sorular, çocuğun aktif katılımını teşvik eden açık uçlu ve yaratıcı görevler içerir. Bu sayede çocuk, öğrenme sürecinde yalnızca yanıt veren değil, problem tanımlayan ve çözüm üreten bir özne haline gelir (Fosnot, 2013).

Çocukların bilişsel ve duygusal gelişimleri, yaşla birlikte değişen belirli aşamalar gösterir. Piaget’nin bilişsel gelişim evreleri (Piaget, 1952) ve Vygotsky’nin Yakınsak Gelişim Alanı (Zone of Proximal Development) teorisi (Vygotsky, 1978), yaş gruplarına göre farklı öğretim ve geri bildirim stratejileri geliştirmeyi önermektedir. Dots and Skills bu kapsamda üç temel yaş grubu belirlemiştir:

Gelişim çağındaki çocukların tek bir alanda değil, çok yönlü biçimde gelişmeleri gereklidir (Gardner, 1983). Bu nedenle Dots and Skills, Howard Gardner’ın çoklu zeka kuramından ilham alarak farklı yetenek alanlarını içeren sekiz kategori belirlemiştir: Yaratıcılık, Yazım/Edebiyat, Zaman Yönetimi, Para, Zihinsel Güç, İletişim, Problem Çözme ve Matematik.

Transdisipliner görev tasarımları sayesinde, bir soru aynı anda hem matematiksel düşünmeyi hem de iletişim becerilerini aktive edebilir. Bu bütüncül yaklaşım, öğrenmenin kalıcılığını ve genellenebilirliğini artırır (Beane, 1997).

Araştırmalar, aile katılımının çocukların hem akademik hem de sosyal gelişiminde belirleyici bir rol oynadığını ortaya koymaktadır (Epstein, 2001). Dots and Skills, bazı görevlerin hem çocuk hem ebeveyn tarafından yapılabilmesini sağlayarak, paylaşılan öğrenme deneyimlerini teşvik eder. Bu tür etkinlikler, çocukla ebeveyn arasında duygusal bağları güçlendirirken, çocuğun öz düzenleme becerilerini de destekler (Sheridan et al., 2011).

Uygulama, çocuğun görevleri yalnızca tamamlamasını değil, isteyerek ve keyif alarak yapmasını hedefler. Bu da Deci ve Ryan’ın Öz Belirleme Teorisi (Self-Determination Theory; 1985) çerçevesinde içsel motivasyonu tetikleyen üç temel öğeye dayanır: özerklik, yeterlik ve ilişkilenme. Dots and Skills’te yer alan görevler, çocuğa seçim hakkı tanır, yetkinlik duygusunu pekiştirir ve ebeveyn katılımı ile ilişkilenme hissini destekler.

Geleneksel eğitimde geri bildirim genellikle gecikmeli ve genelleştirilmiş biçimde sunulurken, Dots and Skills yapay zeka destekli altyapısıyla çocuğun verdiği cevabı anında analiz eder. Biçimlendirici değerlendirme (formative assessment) ilkelerine dayanan bu sistem, çocuğun gelişimini anlık yönlendirmelerle destekler (Black & Wiliam, 1998). Ayrıca geri bildirimler yaş ve yetenek kategorilerine göre özelleştirilerek daha etkili hale getirilir.

Dots and Skills, çağdaş eğitim teorilerini ve teknolojiyi harmanlayan özgün bir öğrenme aracıdır. Yapılandırmacı öğrenme ilkeleri, gelişimsel psikoloji kuramları, aile katılımı ve yapay zeka ile desteklenen geri bildirim sistemleri sayesinde, çocukların hem akademik hem de sosyal becerilerini geliştirirken, öğrenmeyi keyifli ve sürdürülebilir kılar. Bu bilimsel temel, uygulamanın pedagojik güvenilirliğini artırmakta ve onu sadece bir eğlence aracı değil, aynı zamanda etkili bir gelişim platformu haline getirmektedir.